کد اقتصادی: مراحل و شرایط سال 1400

کد اقتصادی یا به بیان صحیح تر «شماره اقتصادی» شماره ای است که به فعالین اقتصادی مشمول مالیات تعلق میگیرد. دارا بودن کد اقتصادی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی نشان دهنده این است که اولا آن شخص مشمول پرداخت مالیات میباشد. و ثانیاً در سازمان امور مالیاتی کشور تشکیل پرونده داده است.

مشمولین مالیات

حال این پرسش پیش می آید که چه کسانی مشمول مالیات هستند؟ ماده 1 قانون مالیاتهای مستقیم مشمولین مالیات را اینگونه تعریف نموده است:

• کلیه مالکین اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به اموال یا املاک خود واقع در ایران طبق مقررات باب دوم.
• هر شخص حقیقی ایرانی مقیم ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می نماید.
• هر شخص حقیقی ایرانی مقیم خارج از ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران تحصیل می کند.

پس بر پایه بند دوم و سوم این ماده هر شخص حقیقی ایرانی بابت درآمدهایی که دارد مکلف به پرداخت مالیات و در نتیجه داشتن کد اقتصادی است.

همچنین کلیه شرکتهای تجاری به اعتبار تاجر بودنشان مشمول مالیات اند. و در نتیجه مکلف به داشتن کد اقتصادی میباشند.

استثنائات بر مشمولین مالیاتی

ماده 2 قانون مالیاتهای مستقیم چند نهاد را از پرداخت مالیات مستثنی نموده است:

• وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی.
• دستگاه­هایی که بودجه آنها وسیله دولت تأمین می‌شود.
• شهرداری‌ ها و دهیاری ها.

شرایط اخذ کد اقتصادی

مهمترین شرط اخذ کد اقتصادی برای اشخاص حقیقی یا حقوقی داشتن یک ملک اداری یا تجاری یا صنعتی می باشد. ملک مورد نظر می تواند در تملیک یا اجاره شخص متقاضی باشد. چنانچه ملک استیجاری باشد باید حتماً دارای اجاره نامه معتبر هولوگرام دار بوده و در آن به شرکت (در صورت حقوقی بودن متقاضی) و یا شخص متقاضی (در صورت حقیقی بودن متقاضی) به عنوان مستاجر و همچنین به کاربری (تجاری، اداری یا صنعتی) اشاره شده باشد.

مرجع صدور

مرجع صدور کد اقتصادی و تشکیل پرونده مالیاتی هر حوزه مالیاتی، سازمان امور مالیاتی همان حوزه می باشد. برخی از شهرها تنها دارای یک حوزه مالیاتی بوده و برخی شهر های بزرگ مانند تهران دارای چند حوزه مالیاتی هستند. در ادامه می توانید نشانی و شماره تلفن حوزه های مالیاتی تهران را مشاهده کنید:

• جنوب: اتوبان بعثت-خیابان بخارایی شمالی-جنب مسجدقدس. ۵۵۱۸۸۷۳۰-۵۵۱۸۸۸۱۹
• ارزش افزوده: خیابان آذربایجان-خیابان سلیمانیه جنوبی پلاک ۱۴ط۴. ۶۶۹۴۲۷۲۰-۶۶۹۴۳۷۶۳
• شرق: میدان رسالت-ابتدای خیابان نیروی دریایی-جنب اداره پست. ۷۷۸۹۳۳۰۰
• شمال: میرداماد-بعدازمسجدالغدیر-پلاک ۱۵۳. ۲۲۹۲۲۳۰۱
• غرب: خیابان آزادی-خیابان دکتر هوشیار-کوچه مازیارپلاک ۴. ۶۶۰۲۴۴۲۰
• مرکز: میدان هفت تیر-خیابان قائم مقام فراهانی-روبروی میدان شعاع. ۸۸۳۸۱۴۶۲
• مودیان بزرگ: شهرک غرب-بلواردادمان پلاک ۱۰۴. ۸۸۳۶۹۰۴۰

نکته: شرکتهایی که از زمستان 1399 به بعد تاسیس می شوند، شناسه ملی آن ها همان کد اقتصادی ایشان است. اما باید توجه داشت که همچنان باید در سازمان امور مالیاتی ثبت نام نموده و تشکیل پرونده داد.

تکالیف دارندگان کد اقتصادی

اشخاص حقوقی وحقیقی موضوع بندهای الف و ب ماده 95 قانون مالیاتهای مستقیم مکلفند از تاریخ 1391/1/1 برای عرضه و فروش کالا و خدمات از صورتحساب فروش کالا  استفاده نمایند. و در صورت حسابهای صادره شماره اقتصادی خود را چاپ و شماره اقتصادی خریدار را درج نمایند. درج شماره اقتصادی فروشنده با استفاده از سیستمهای نرم افزاری یا صندوقهای فروش در صورتحساب فروش صادره به منزله چاپ تلقی می شود.

تبصره- اشخاص حقیقی وحقوقی موضوع این دستورالعمل مکلفند مادامی که برای آنها شماره اقتصادی صادر نشده، از شماره ملی برای اشخاص حقیقی و شناسه ملی برای اشخاص حقوقی به جای شماره اقتصادی استفاده نمایند.

اشخاص حقیقی وحقوقی موضوع این دستورالعمل مکلفند هنگام خرید کالا و یا خدمات، شماره اقتصادی خود را جهت درج در صورتحساب به فروشنده ارائه کنند. همچنین در مواردی که خریدار از ارائه شماره اقتصادی خودداری کند چنانچه فروشنده، مشخصات خریدار و موضوع مورد معامله را ظرف مهلت یک ماه از زمان انجام معامله به شرح فرم نمونه  به اداره امورمالیاتی اعلام نماید، مشمول جریمه تخلف از این بابت نخواهد بود. در غیر این صورت طرفین معامله متضامناً مسئول خواهند بود.

در صورت فروش کالا و یا خدمات به مصرف کننده نهائی، درج شماره اقتصادی خریدار الزامی نمی باشد.

درج شماره اقتصادی در قراردادها، اسناد و مدارک فروش، هنگام فروش کالا یا خدمات و صدور صورتحساب از سوی فروشنده صورت خواهد گرفت. و در صورت عدم درج شماره اقتصادی خریدار، در اجرای ماده 169 مکرر قانون مالیاتهای مستقیم و تبصره 2 آن، متضامناًمشمول خواهند بود.

کلیه اشخاص حقیقی وحقوقی مشمول این دستورالعمل اعم از وزارتخانه ها، مؤسسات دولتی، بانکها، شهرداریها، مؤسسات وابسته به دولت و شهرداریها و سایر اشخاص حقیقی وحقوقی اعم از انتفاعی و غیر انتفاعی مکلفند درکلیه قراردادها، اوراق و فرمهای مورد استفاده جهت انجام معاملات خود و اعطای تسهیلات بانکی اعم از ارزی و ریالی و بیمه نامه و غیره نسبت به درج شماره اقتصادی طرفین معامله اقدام نمایند.

تکالیف اشخاص ثالث:

گمرک ایران مکلف به درج شماره اقتصادی کلیه واردکنندگان، صادرکنندگان، حق العملکاران در اظهارنامه های گمرکی می باشد.

ذیحسابها و یا مدیران کل امور مالی مکلفند فهرست معاملات خود را طبق فرم نمونه و همچنین فهرست قراردادهای خدماتی و پیمانکاری را طبق فرم نمونه تا یک ماه پس از پایان هر فصل به صورت الکترونیکی از طریق پورتال سازمان و یا در محیط رایانه ای به اداره امور مالیاتی ذیربط ارائه نمایند.

بانکها مکلفند شماره اقتصادی اشخاص حقیقی و حقوقی موضوع این دستورالعمل را درقراردادهای اعطای تسهیلات یا هر نوع معاملات بانکی اعم از ارزی و ریالی درج نمایند.

وزارت بازرگانی مکلف است در فرم های مربوط به ثبت سفارش اشخاص حقیقی و حقوقی موضوع این دستورالعمل شماره اقتصادی آنها را درج ارائه نمایند.